Sabine Drooglever Fortuyn schreef een mooi artikel over mediation in strafzaken in Advocatenblad 04-20202. Zij interviewde verschillende professionals die ieder vanuit hun eigen werkveld uitleggen welke waarde mediation in strafzaken toe kan voegen. Ook collega-mediator Kim Roelofs komt aan het woord.
Er wordt een goed voorbeeld gegeven van een mediation in een jeugdzaak. Zeker voor jongeren is mediation een heel geschikte manier om met strafbaar gedrag om te gaan.
Maar MiS is niet alléén voor minderjarigen, alle verdachten en slachtoffers kunnen er baat bij hebben.

MiS AB 4 2020

Recent verscheen het WODC-rapport  van Suzan van der Aa, Jacques Claessen en Robin Hofmann van de Universiteit van Maastricht over de speciale behoeftes van slachtoffers van haatdelicten.
Kort door de bocht zijn dat  delicten waarbij de verdachte werd gedreven door vooroordelen tegen het slachtoffers wegens diens ras, geloof, gender, nationale of etnische afkomst, of handicap.
Het onderzoek legt belangrijke zaken bloot: het discriminatie-aspect van invloed is op de ernst en de duur van de psychosociale gevolgen van het delict, de aangiftebereidheid onder de slachtoffers is lager, en de slachtoffers ervaren in het strafrechtelijk traject gebrek aan herkenning en erkenning.
Het is voor de professionals in het strafrecht, waaronder de mediators in strafzaken, van belang om alert te zijn op signalen dat een ogenschijnlijk “gewoon” delict kenmerken van een haatdelict kan hebben, en daar sensibel op te zijn in het contact met het slachtoffer.

Aan haatdelicten kleeft meer dan bij andere delicten ook een maatschappelijk aspect. Dat vraagt van ons allemaal, en zeker van onze publieke figuren, dat we ons er van bewust zijn niet alleen dat woorden pijn kunnen doen, maar ook dat woorden er toe kunnen leiden dat een ander letterlijk fysiek en psychisch pijn  wordt gedaan.
https://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/2922-speciale-behoeftes-van-slachtoffers-van-hate-crime.aspx

Op 23 januari 2020 publiceerde de Commissie Regulering van Werk (Commissie Borstlap) haar eindrapport. Opvallende conclusie: de huidige regels rondom werk passen onvoldoende bij de wereld van werk anno 2020. Dit bedreigt volgens de Commissie het economisch verdienvermogen van Nederland, zorgt dat groepen werkenden structureel aangewezen zijn op onzeker en laag kwalitatief werk en bedreigt daarmee ook de maatschappelijke samenhang.
Dat laatste is ook geregeld het toekomstperspectief waarmee partijen in een arbeidsmediation geconfronteerd worden. Bij verlies van de vaste baan ligt de volgende niet voor het oprapen, zeker niet als je “te oud voor de arbeidsmarkt” bent. Het zou mooi zijn als een uitgebalanceerd en onderling samenhangend systeem het toekomstperspectief wat rooskleuriger kan maken, zodat er voor partijen ook ècht wat te kiezen valt, in plaats van het (alleen) minste van twee kwaden.
Hieronder het rapport van de Commissie.

https://www.reguleringvanwerk.nl/actueel/nieuws/2020/01/23/index

Op 20 februari 2020 vond het Algemeen Overleg van de Vaste Commissie voor Justitie en Veiligheid over geschilbeslechting en herstelrecht plaats. Voor wie het wil terugzien, is hieronder de link. Alle deelnemers aan het debat zijn enthousiast over mediation in strafzaken, dat is mooi om te ervaren!
Aan het debat namen voor de Tweede Kamer deel Maarten Groothuizen (D66), Jeroen van Wijngaarden (VVD), Chris van Dam (CDA), Stieneke de Graaf (CU) en voorzitter Michiel van Nispen (SP). Van de kant van het kabinet was minister Sander Dekker(VVD) aanwezig met zijn ambtenaren.
Ook heel mooi om te horen is het antwoord van de minister op een van de laatste vragen (van Michiel van Nispen) over het (krappe) budget, de minister zegt dat we ons niet moeten laten weerhouden. Een tekort van 2-3 maanden is op te lossen, en als dat structureel blijkt zal de begroting aangepast moeten worden.
Last but not least was het erg leuk om het VMSZ-boekje op tafel te zien liggen bij de voorzitter van de commissie en bij de minister. Beiden gaven ook aan de voorbeelden van mediations erg aansprekend te vinden.
Het verslag van dit overleg wordt over 2-3 weken verwacht.

https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/geschilbeslechting-en-herstelrecht

De wijzigingen in de regels voor de MfN-registermediator  per 1 januari 2020 zijn speciaal voor mediators in strafzaken van belang. Vooral artikel 7 geheimhouding en artikel 10 vastlegging van het resultaat van de mediation.

In artikel 7 lid 2 staat per 1 januari 2020 expliciet dat de eindovereenkomst onder de geheimhouding valt, behalve als partijen afspreken dat (een deel van) de eindovereenkomst, in MiS Slotovereenkomst genoemd, niet vertrouwelijk is.

In artikel 10 lid 1 staat dat de mediator ervoor zorgt dat de afspraken van partijen deugdelijk op papier komen, en in art 10 lid 3 staat d at partijen schriftelijk vastleggen in hoeverre de overeenkomst vertrouwelijk is/blijft.
De mediator moet dus partijen er op  wijzen dat zij een keuze moeten maken  met betrekking tot de vertrouwelijke status van de slotovereenkomst.
Wordt er geen keuze gemaakt, dan wordt via het nieuwe artikel 7 lid 2 bepaald dat de gehele slotovereenkomst eindovereenkomst vertrouwelijk. Dat levert bij een mediation in een strafzaak een contradictie op, aangezien de slotovereenkomst met goedvinden van partijen in het dossier gevoegd wordt en dan niet meer 100% vertrouwelijk is. Daarbij zijn zittingen meestal openbaar en kan er publiek op de publieke tribune zitten als de slotovereenkomst ter sprake komt.

Mediators in strafzaken moeten daarom extra alert zijn op wat zij in de slotovereenkomst opnemen!

Mochten collega’s (voor eigen risico!) mijn format gebruiken: kijk het na of je het op dit punt wilt aanpassen.

Het overzichtsarrest van de Hoge Raad d.d. 28 mei 2019 ECLI:NL:HR:2019:793 geeft een uitleg van de (on)mogelijkheden van een vordering benadeelde partij. De Hoge Raad wijst een overzichtsarrest als daar een aanleiding voor is: een wetswijziging , of voortschrijden inzicht bijvoorbeeld. Het belang ervan is dat een overzichtsarrest (zoals het woord zegt) een overzicht geeft van wat geldend recht is met betrekking tot  een bepaald onderwerp.  Voor dit arrest over de vordering benadeelde partij geeft de Hoge Raad als aanleiding op: de wetswijziging per 01-01-2019 waardoor verplaatste schade ook binnen het strafrecht kan worden gevorderd alsook de affectieschade.
Tevens wil de Hoge Raad met haar uiteenzetting voorkomen, dat de strafrechter te snel een vordering benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaart om reden dat deze het strafproces onevenredig belast.

Het arrest is te vinden op https://www.rechtspraak.nl/