Het eerste nummer in 2021 van het Tijdschrift voor de Politie is een bijzondere editie. Deze is gewijd aan het thema Herstelrecht bij de politie. Met Kim Roelofs schreef ik daarin over Mediation in Strafzaken (MiS). Daarnaast veel andere zeer lezenswaardige bijdragen over herstelrecht.
http://pinkstermediation.nl/wp-content/uploads/2021/04/MiS-Ts-vd-Pol-01-2021.pdf
In deze tweede uitgave van de Herstelrecht Courant schreef ik een bijdrage.
In het pas verschenen onderzoek naar de strafmaat voor jeugdige daders van ernstige gewelds- en zedenmisdrijven in internationaal perspectief concluderen de onderzoekers dat hun bevindingen geen aanleiding geven tot aanpassing van de Nederlandse strafrechtelijke aanpak van jeugdigen van 12 tot 23 jaar die worden veroordeeld voor een ernstig gewelds- of zedenmisdrijf. Zij schrijven onder andere: “Duidelijk is geworden dat geen van de drie perspectieven die centraal stonden in dit onderzoek – (1) internationale en Europese kinder- en mensenrechten, (2) rechtsvergelijking tussen Europese landen, (3) effectiviteit van sancties – direct aanleiding geven om de Nederlandse aanpak aan te passen, maar tegelijkertijd de wetgever wel de ruimte geven om desgewenst aanpassingen door te voeren. Op de vraag of de maximale duur van de jeugddetentie in Nederland moet worden verhoogd, geven de bevindingen van dit onderzoek geen antwoord.”
Wat beweegt minister Dekker er dan toe om – demissionair en wel – in zijn Kamerbrief van 3 februari 2021 een hogere strafmaat voor 16-23 -jarigen te overwegen? Niet de Rechtspraak, niet het Openbaar Ministerie en ook niet de Raad voor de Kinderbescherming. Daar heeft hij namelijk overleg mee gehad, en die zeggen allemaal: “In dat gesprek gaven deze organisaties aan dat de mogelijkheden die het jeugdstrafrecht biedt naar hun mening voldoen om een passende reactie te geven op een delict. Daarom wordt terughoudend gebruik gemaakt van de mogelijkheid om het volwassenenstrafrecht te adviseren, te vorderen en bij vonnis te bepalen. Daarnaast geven zij aan dat minderjarigen nog in ontwikkeling zijn en pedagogische beïnvloeding en betrokkenheid van ouders de insteek van de strafrechtelijke interventie zou moeten zijn.”
Hijzelf zegt er over: “Ik vind dat jeugddetentie, waarin vergelding wel tot uitdrukking komt, bij sommige ernstige misdrijven te beperkt ruimte biedt om uitdrukking te geven aan het leed dat is veroorzaakt.” Welke straf is hoog genoeg als je dierbare om het leven gebracht is? Maar An eye for an eye only ends up making the whole world blind. (Mahatma Ghandi).
Lees in dit bericht van de Rechtspraak welke hoge scores mediation in strafzaken haalt in jeugdzaken.
Als mediator vind ik dat mooie zaken om te doen. Niet alleen vindt herstel tussen aangever en de verdachte jongere plaats, laatstgenoemde neemt er wat van mee voor de toekomst. Aangevers zijn vaak bereid de jongere daarbij de hand toe te steken.
bericht Rechtspraak Jeugdzaken 2020
Deze motie roept om om mediation in strafzaken (MiSz) méér in te zetten bij het wegwerken van de Corona-achterstanden, de “zaken op de plank”. Daar is MiSz bij uitstek geschikt voor! Wel is daarvoor nodig dat de financiering gelijke tred houdt met het aantal extra zaken.
20.09.21 motie van den Berge cs mediation strafzaken wegwerken achterstanden
Het verhaal over de strafzaken-op-de-plank verdient nuancering. Met een andere blik kan het openbaar ministerie er zelf veel aan doen, niet elke zaak hoeft per se met een straf te worden afgedaan. Justitie en de rechtspraak behoren bij de heropening na de Coronalockdown actief met de advocatuur (NOvA) te overleggen, een behoorlijke verdediging is niet ondergeschikt aan het wegwerken van achterstand. Mediation in strafzaken kan een bijdrage leveren, Lees mijn eerder gepubliceerde artikel hierover: https://www.linkedin.com/pulse/strafzaken-op-de-plank-antonietta-pinkster/
Sabine Drooglever Fortuyn schreef een mooi artikel over mediation in strafzaken in Advocatenblad 04-20202. Zij interviewde verschillende professionals die ieder vanuit hun eigen werkveld uitleggen welke waarde mediation in strafzaken toe kan voegen. Ook collega-mediator Kim Roelofs komt aan het woord.
Er wordt een goed voorbeeld gegeven van een mediation in een jeugdzaak. Zeker voor jongeren is mediation een heel geschikte manier om met strafbaar gedrag om te gaan.
Maar MiS is niet alléén voor minderjarigen, alle verdachten en slachtoffers kunnen er baat bij hebben.
Recent verscheen het WODC-rapport van Suzan van der Aa, Jacques Claessen en Robin Hofmann van de Universiteit van Maastricht over de speciale behoeftes van slachtoffers van haatdelicten.
Kort door de bocht zijn dat delicten waarbij de verdachte werd gedreven door vooroordelen tegen het slachtoffers wegens diens ras, geloof, gender, nationale of etnische afkomst, of handicap.
Het onderzoek legt belangrijke zaken bloot: het discriminatie-aspect van invloed is op de ernst en de duur van de psychosociale gevolgen van het delict, de aangiftebereidheid onder de slachtoffers is lager, en de slachtoffers ervaren in het strafrechtelijk traject gebrek aan herkenning en erkenning.
Het is voor de professionals in het strafrecht, waaronder de mediators in strafzaken, van belang om alert te zijn op signalen dat een ogenschijnlijk “gewoon” delict kenmerken van een haatdelict kan hebben, en daar sensibel op te zijn in het contact met het slachtoffer.
Aan haatdelicten kleeft meer dan bij andere delicten ook een maatschappelijk aspect. Dat vraagt van ons allemaal, en zeker van onze publieke figuren, dat we ons er van bewust zijn niet alleen dat woorden pijn kunnen doen, maar ook dat woorden er toe kunnen leiden dat een ander letterlijk fysiek en psychisch pijn wordt gedaan.
https://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/2922-speciale-behoeftes-van-slachtoffers-van-hate-crime.aspx
Op 23 januari 2020 publiceerde de Commissie Regulering van Werk (Commissie Borstlap) haar eindrapport. Opvallende conclusie: de huidige regels rondom werk passen onvoldoende bij de wereld van werk anno 2020. Dit bedreigt volgens de Commissie het economisch verdienvermogen van Nederland, zorgt dat groepen werkenden structureel aangewezen zijn op onzeker en laag kwalitatief werk en bedreigt daarmee ook de maatschappelijke samenhang.
Dat laatste is ook geregeld het toekomstperspectief waarmee partijen in een arbeidsmediation geconfronteerd worden. Bij verlies van de vaste baan ligt de volgende niet voor het oprapen, zeker niet als je “te oud voor de arbeidsmarkt” bent. Het zou mooi zijn als een uitgebalanceerd en onderling samenhangend systeem het toekomstperspectief wat rooskleuriger kan maken, zodat er voor partijen ook ècht wat te kiezen valt, in plaats van het (alleen) minste van twee kwaden.
Hieronder het rapport van de Commissie.
https://www.reguleringvanwerk.nl/actueel/nieuws/2020/01/23/index
Op 20 februari 2020 vond het Algemeen Overleg van de Vaste Commissie voor Justitie en Veiligheid over geschilbeslechting en herstelrecht plaats. Voor wie het wil terugzien, is hieronder de link. Alle deelnemers aan het debat zijn enthousiast over mediation in strafzaken, dat is mooi om te ervaren!
Aan het debat namen voor de Tweede Kamer deel Maarten Groothuizen (D66), Jeroen van Wijngaarden (VVD), Chris van Dam (CDA), Stieneke de Graaf (CU) en voorzitter Michiel van Nispen (SP). Van de kant van het kabinet was minister Sander Dekker(VVD) aanwezig met zijn ambtenaren.
Ook heel mooi om te horen is het antwoord van de minister op een van de laatste vragen (van Michiel van Nispen) over het (krappe) budget, de minister zegt dat we ons niet moeten laten weerhouden. Een tekort van 2-3 maanden is op te lossen, en als dat structureel blijkt zal de begroting aangepast moeten worden.
Last but not least was het erg leuk om het VMSZ-boekje op tafel te zien liggen bij de voorzitter van de commissie en bij de minister. Beiden gaven ook aan de voorbeelden van mediations erg aansprekend te vinden.
Het verslag van dit overleg wordt over 2-3 weken verwacht.
https://debatgemist.tweedekamer.nl/debatten/geschilbeslechting-en-herstelrecht
